انواع ورق MDF (پادکست)

این محصول پرکاربرد علاوه تنوع در ظاهر و روکش و رنگ، نسبت به کیفیت و محل نصبش هم تغییراتی می کند، اگر این محصول را تنها برای دکوراسیون فرض کنیم یک مدل استاندارد با ضخامت مشخص دارد که در اصل همان نسبت میانه ام دی اف است که در ضخامت های ۳ میلیمتر تا ۲۵ میلیمتر تولید می شوند. در ایران هم اغلب شرکت ها بر اساس استاندارد های روز دنیا فعالیت می کنند و دستگاه هایی دارند که این شرایط در خط تولید آنها رعایت شده است، برای همین محصولات ایرانی در همین ضخامت ها وجود دارند. به صورت کلی می توان ام دی اف را به سه دسته کلی تقسیم کرد:

ورق MDF نازک

این ورق ها از طبقه بندی ضخامت برای تفکیک مدل های خود بهره می برند، اگر طبقه بندی ضخامت را کلاس بنامیم،این ورق ها در کلاس های خیلی نازک از ۲٫۵ میلیمتر تا ۶ میلیمتر در ضخامت تولید می شوند، محصولات این گروه در برخی استاندارد ها با کلاس تفکیکی ۴ تا ۶ میلیمتر تولید می شوند، از موارد کاربردی عمومی برای این ردیف از محصولات MDF می توان به روکش دکوراتیو، پشت کمد و کابینت، کف برای کشو و کمد، لایه رویی و دکوراتیو درب ها، رویه درکوراتیو روی میزها نام برد. هر ابزار کاری که می توان روی ورق های کلاس medium یا میانی در واقع می توان انجام داد بر روی ورق های نازک نیز قابل اجراست.

موارد کاربرد ورق ام دی اف نازک:

- دیوار کوب ها
- پوشش های سقفی
- غرفه های نمایشگاهی
- صنایع اتومبیل سازی
- پشتی صندلی و مبل
- پشتی کابینت و کمد
- روکش های دکوراتیو برای دیوار و یا پنل های تفکیک اتاق پیش ساخته
- یک لایه کف برای کشو و کابینت
- رویه دکوراتیو برای میزهای نهارخوری، میز کنفرانس و غیره
- رویه درب به عنوان محصولی دکوراتیو
- تولید تخته های انحناء دار

ورق MDF ضخیم

کلاس استاندارد برای ام دی اف های ضخیم بین ۳۰ تا ۴۵ میلیمتر و یا ۴۵ تا ۶۰ میلیمتر می باشد، سازه های دکوراتیو که نیاز به ماندگاری بالایی دارند، سازه های دکوراتیو که تکیه گاه خاصی ندارند و همین طور سازه هایی که به عنوان ماکت ارائه می شوند معمولا از این دست ورق ها تهیه می شوند که ضخامت بالای آنها علاوه بر القای دیواره ها بتوانند در مقابل ضربه و خمش و جابجایی دائمی نیز مقاومت کنند. از این دست ورق ها در دسته بندی تولیدی بسیاری از شرکت های ایرانی نیز می توان یافت. مهمترین خاصیت این کلاس ام دی اف را می توان امکان ماشین کاری CNC و فرز های پرسرعت است.

موارد کاربرد ورق های ام دی اف ضخیم:

ماکت های معماری
سازه های پارتیشنی تفکیک
دیواره های موقت تفکیک
سازه های نمایشگاهی
تبلیغات محیطی به دلیل راحتی ابزارخور و استقامت بالا
ستون های داخلی به خصوص ستون های چندضلعی
پایه های میز و صندلی
طاق و طاقچه
رویه کاری کابینت و کمد

ورق MDF با روکش دکوراتیو

این دست از ورق های همانگونه که اسمشان مشخص است از کارخانه با روکش های مختلف رنگی و با داشتن پترن های مختلف و تکستچر های معمولا شبیه به چوب و درخت خارج شده اند. این ام دی اف ها جهت استفاده کاربر نهایی به عنوان یک محصول دکوراتیو زیبا مورد استفاده قرار می گیرد، معمولا از ضخامت ۱٫۶ میلیمتر به بالا می باشند و در منازل همه ما از این دست محصول یافت می شود. اگر نگاهی به دورو بر خود بیندازید اغلب محصولات مانند میز تلویزیون، کابینت، کمد، حتی گلدان های شما ممکن است از ام دی اف روکش شده در کارخانه ساخته شده باشند. روکش ها ممکن است شامل روکش چوبی طبیعی باشند یا از ملامینه به عنوان روکش بهره بگیرند، البته روکش های PVC هم در این بین وجود دارند که هر یک معایب و مزایای خود را دارند.

تفکیک ورق MDF بر اساس وزن

ام دی اف ها دو دسته بندی هم دارند که به جای ضخامت برای کاربر نهایی آنها وزن و در واقع دانسیته آنها مهم است، اولین گروه از این دسته را ام دی اف با وزن مخصوص بالا و دیگری را ام دی اف با وزن مخصوص پایین می نامیم:

ورق MDF با وزن مخصوص بالا یا LDF به اختصار Low Density Fiber board : این نوع ورق های MDF های استاندارد معمولی با ضخامتهای ۱۹-۱۲ میلی متر معمولاً دارای چگالی ۶۵۰ تا ۸۰۰ kg/m هستند. چگالی های بالاتر یعنی بالای ۸۰۰ نیز تولید و عرضه می شود. در واقع با اضافه کردن فیبر، چسب و فشار در حین پروسه تولید اوراق سنگین تر تولید می شود، افزایش چگالی، قابلیت های ماشین کاری و سطح سازی (رنگ، روکش و…) را افزایش میدهد و نیز خصوصیات مکانیکی و فیزیکی MDF نیز بهبود می یابد. از موارد استفاده این نوع MDF های سنگین (HDF) عبارتند از: کف پوشها، پله ها، قفسه های صنعتی، میز کار و…

ورق MDF با وزن مخصوص بالا یا HDF به اختصار High Density Fiber board : این ورق های MDF با وزن مخصوص ۵۵۰ تا ۶۵۰ kg/m و ULDF با وزن مخصوص زیر ۵۵ kg/m ،جهت استفاده در مواردی که وزن کمتر مورد نیاز است و نیازی به استحکام بالا وجود ندارد یا در مواردی که خواص عایق صدا بودن مورد نیاز باشد تولید و عرضه می شود. این MDF ها جهت ساخت پروفیلهای تزئینی معماری، ساخت غرفه های نمایشگاهی و کلاً مواردی که جابجایی با دست مورد نیاز است و نیز حمل و نقل و ابزار خوری سریع مورد نیاز است، کاربرد دارد.

ورق MDF انعطاف پذیر

این دست از ورق های ام دی اف در کارخانه ها به فرم های مشخص تبدیل می شوند، برای این پروسه که البته بخش عمده ای از آن به همان شکلی عمومی تولید ورق ام دی اف است، مواد شیمیایی خاصی استفاده می شود که ترکیباتی آلکالینی هستند و با افزوده شدن این ترکیبات شیمیایی به ورق که پایه ای چوبی و طبیعی دارد یک ملغمه ای از طبیعت و علم و شیمی به وجود می آید که به شکل جادویی ورق با پایه چوب طبیعی را تبدیل به چیزی شبیه به پلاستیک می کند، این پلاستیک هم ماشین کاری می شود، هم پرس به گونه های مختلف میخورد مثلا پرسی که قالب تاج گل دارد و هم در نهایت پس از خشک شدن انگار که بر روی یک چوب خالص پروسه CNC انجام شده باشد، رنگ و طرح و ترکیب پیدا کرده است.

از چوب طبیعی استفاده کنیم یا ورق ام دی اف

البته فراموش نکنیم که پایه تولید ورق های MDF در واقع چوب طبیعی هستند، حتی وقتی از مراحل بازیافت بهره گرفته می شود خرده چوب ها هستند که به ورق های MDF تبدیل می شوند. ام دی اف در مقایسه اولیه با چوب یک خاصیت بزرگ دارد و آن هم یکنواختی سطح و ساختار آن است، صاف بودن و ورقه ای بودن به کاربر کمک میکند بسیاری از موارد مورد استفاده مانند کمد و کابینت را به سادگی بسازد، ورق ام دی اف گره و رگه هم ندارد پس از نظر برش و یا طول عمر از سمت گره ها به مشکلی بر نمیخوریم. هر دو مدل حتی ورق های سه لایه و نئوپان را هم به آنها اضافه کنیم، قابلیت سوراخکاری، برش ساده با و بدون ابزار، چسب کاری، رنگ پذیری، پرداخت و سنباده کاری، ماشین کاری با CNC و غیره را دارند. هم چوب طبیعی و هم ورق های پروسس شده را می توان پیچ و میخ زد و حتی روش های اتصال و نجاری خاصی نیز برای وصل شدن آنها به یکدیگر در دستان یک استادکار نجار وجود دارد که شامل برش های مشخص و خاصی هستند. میخ کوب های پنوماتیک یکی از سرگرم کننده ترین و همین طور پرکاربردترین ابزار هایی هستند که خود ما هم در فراوود از استفاده آنها لذت می بریم.

خصوصیات مکانیکال و فیزیکال ورق MDF

قیمت نهایی بسیار پایین تر نسبت به چوب که البته خصوصیتی نه مکانیکال نه فیزیکال ولی بسیار مهم است
امکان ابزار خوری و سنباده زنی بر روی ورق ها بسیار سریع و ارزان قیمت
روکش های متنوع و رنگارنگ با داشتن texture و pattern های زیبا
امکان استفاده از دستگاه CNC به سادگی و سرعت
امکان استفاده از قالب و مواد شیمیایی برای شکل دهی به الیاف میانی ام دی اف
ساختار یکنواخت و سطوح صاف و متراکم
لبه های صاف و اغلب روکش خورده
عدم وجود گره و ترک و رگه در ام دی اف
برش ساده با ابزار برقی و غیر برقی
روکش زدن و رنگ زدن ساده
پایداری ابعاد
ظاهر فوق العاده زیبا
امکان ایجاد نقوش برجسته
مقاومت در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ و حشره
ام دی اف هایی وجود دارند که آنتی باکتریال، اکولوجیکال، آب گریز، واترپروف و حتی نسوز هستند

مشخصات فنی و عمومی ورق های ام دی اف در استاندارد EN 622-5

هر زمان که در صنایع به مقاله ای حرفه ای رجوع می کنیم، حضور استاندارد های سازمان های مختلف در آنها که به تایید سازمان های داخلی استاندارد بسیاری کشور ها رسیده است نیز به چشم می خورند. یکی از این استاندارد ها که در ایران هم از آن پیروی می شود EN 622-5 می باشد که بر اساس این استاندارد طبقه بندی ها و کلاس های مختلف در این مقاله توصیف شده است، اینکه چه ضخامت ها و چه وزن هایی را می توان در گروه های مختلف ام دی اف قرار داد با قرار دادن این استاندارد به عنوان منبع برای این نوشتار، ذکر شده اند.

در این استاندارد به مطالب دیگری هم اشاره شده است مثلا ابعاد یک ورق ام دی اف که در آن ۱۲۲۰ در ۲۴۴۰ میلیمتر / ۱۸۳۰ در ۲۴۴۰ میلیمتر / ۱۸۳۰ در ۳۶۶۰ میلیمتر و نهایتا ۱۸۳۰ در ۴۱۰۰ سایز های استاندارد تعریف شده اند.

ورق ام دی اف دوستدار محیط زیست

بنابر قوانینی که در اتحادیه اروپا به ثبت رسیده است، تمامی شرکت های تولید کننده و حتی وارد کننده این محصول باید علاوه بر تضمین کاشت درخت به جای آن میزان که مصرف می کنند و یا داشتن طرح هایی برای کمک به محیط زیست مثلا حیوانات، موظف شده اند که محصولاتی بازیافتی تولید نمایند. برخی محصولات این شرکت ها از ام دی اف های گذشته تولید می شوند و یا با قراردادن لوگویی از امکان بازیافت این امکان را به مشتری می دهند که محصولی را که چند سال استفاده کرده است به کارخانه پس بدهد و با جایگزینی از آن کار را ادامه دهد.

جلوگیری از انتشار گاز های سمی و گاز های خطرناک برای محیط زیست، تصفیه و عدم انتقال فاضلاب تولیدی به منابع آب زیرزمینی و غیره نیز از این جمله تعهدات هستند. استفاده از پلاستیک های بدون بازیافت نیز یکی از روش های جدیدی است که در تولید ورق های ام دی اف به کار گرفته می شود.

جلوگیری از انتشار فرمالیدهید Formaldehyde

مواد خروجی کارخانجات تولیدی به خصوص به عنوان فاضلاب شیمیایی همیشه برای محیط زیست دردسر ساز هستند، همین طور بخار های سمی و آن دسته بخار هایی که لایه اوزون را از بین می برند، بنابراین در سازمان های مختلف و همین طور استاندارد های مختلف میزان استفاده از برخی مواد اولیه همین طور خروجی های کاخانجات مشخص شده است که باید مطابق با آنها عمل شود.

اوره فرمالدهید که نام علمی آن متانال (methanal) است، گازی با بوی تند و زننده‌است و کوچک‌ترین آلدهید به‌شمار می‌آید. این ماده به آسانی از سوخت ناقص ترکیب‌های کربن‌دار به دست می‌آید و در دود حاصل از آتش سوزی جنگل‌ها و دود خودروها نیز یافت می‌شود. فرمالدهید از اکسایش متانول در دمای ۵۰۰ درجه سانتی گراد با استفاده از نقره به عنوان کاتالیزگر بدست می‌آید. مقادیر اندک فرمالدهید در فرایندهای متابولیک پسماندها در بسیاری از جانوران زنده نیز ساخته می‌شود. این ماده را همگی دیده ایم چراکه از آن برای نگهداری نمونه‌های جانوری استفاده می‌شود. نهاد بین‌المللی تحقیقات روی سرطان (IARC) فرمالدهید را از مواد شناخته شده به سرطان زایی می‌داند.

براساس استاندارد EN 622-1 کلاس E1 مقدار انتشار فرمالیدهید می بایست ۹ میلیگرم در هر یکصد گرم باشد. تا این ام دی اف قابل مصرف در مکانهای مسکونی باشد. در مناطق مرطوب و گرم یا مکانهای خاص مثل مدرسه ها ، بیمارستان ها ، خوابگاه ها و اطاق کودک باید مقدار انتشار فرمالیدهید از این مقدار نیز کمتر بوده و یا از ام دی اف بدون فرمالیدهید نسل جدید پیشرفته اکولوجیکال استفاده نمود. انتشار فرمالیدهید در یک خط تولید ورق ام دی اف به شکل بخار اوره از ام دی اف های نسل قدیم (معمولی) بسته به مقدار و نوع چسب متفاوت است اما براساس استاندارد EN 622-1 کلاس E2 مقدار انتشار فرمالیدهید ام دی اف نباید بیشتر از ۳۰ میلیگرم در صد گرم MDF باشد.

بر اساس تجربه و برخی نوشته های سایت های مختلف که توسط تیم فراوود هم تایید می شود، اگر به لبه کناری یعنی پهلوی ورق نگاه کنید اگر رنگ چوب روشن تر باشد و به سفیدی بزند، این ورق ام دی اف حاوی فورمالیدهید کمتری می باشد. البته می توانید از تولید کننده نیز برگ استاندارد درخواست کنید که در ایران هم قوانین مربوط به اجازه مصرف این ماده نیز جز شرایط اخذ استاندارد هستند. ورق های حاوی این ماده در آب تغییر رنگ بیشتری دارند. در نسل های جدید ام دی اف میزان تغییر رنگ در آب به دلیل نبود این ماده تقریبا صفر است.

مقاله فراوود درباره مراحل تولید ورق MDF را با کلیک بر روی این لینک مطالعه بفرمایید.